บทที่ 8 วิจัยและติดตามผล

วิจัยและติดตามผล

บริการติดตามผลและวิจัย (Follow-up Service)

                   บริการติดตามผล เป็นบริการสุดท้ายของบริการแนะแนว เป็นการติดตามดูว่าการจัดบริการต่าง ๆ ที่ได้ดำเนินไปแล้วนั้น ได้ผลมากน้อยเพียงใด นักเรียนที่ออกจากโรงเรียนไปแล้วนั้นทั้งจบการศึกษาและยังไม่จบการศึกษาประสบปัญหาอะไรบ้าง รวมทั้งการติดตามผลดูนักเรียนที่ยังศึกษาอยู่ในโรงเรียนและจบการศึกษาไปแล้วว่าประสบผลสำเร็จในการแก้ไขปัญหาหรือไม่

วิธีการติดตามผล อาจทำได้ดังนี้

                   1.   การสัมภาษณ์นักเรียนด้วยตนเอง เพื่อจะได้ทราบถึงผลของการช่วยเหลือว่าประสบความสำเร็จหรือไม่เพียงใด

                   2. การสัมภาษณ์บุคคลที่อยู่ใกล้ชิดนักเรียน เช่น เพื่อนนักเรียน เพื่อนบ้าน ญาติพี่น้อง บิดามารดา เพื่อทราบถึงผลของการบริการ

                   3. การส่งแบบสอบถามไปยังนักเรียนที่จบการศึกษาไปแล้ว หรือนักเรียนในโรงเรียนกรอรแบบสอบถาม เพื่อจะได้ทราบผลของการให้บริการ
การบริการติดตามผลมีหัวข้อดังนี้

                   1. ความหมายของการบริการติดตามผล

                         บริการติดตามผล (Follow - up Service) หมายถึง บริการที่จัดขึ้นเพื่อติดตามผลนักเรียนที่ได้รับการแนะแนวไปแล้วทั้งที่นักเรียนกำลังเรียน นักเรียนที่จบจากโรงเรียน และนักเรียนที่ต้องออกจากโรงเรียนกลางคันเพื่อตรวจสอบดูผลว่า บริการแนะแนวของโรงเรียนที่ได้จัดทำไปแล้วนั้น ได้ผลเพียงใดนักเรียนสามารถช่วยเหลือตนเองได้หรือไม่ นักเรียนที่ออกไปแล้วนั้นมีปัญหาอะไรบ้าง ต้องการความช่วยเหลือทางใดบ้าง

                   2. วัตถุประสงค์ของบริการติดตามผล

                         -    เพื่อช่วยเหลือนักเรียนผู้เคยมารับบริการแนะแนวแล้ว ว่าได้รับผลตามมุ่งหมายของกาให้บริการหรือไม่

                         -     เพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับสภาพปัญหาต่างๆ ที่นักเรียนซึ่งออกจากโรงเรียนไปแล้ว ต้องประสบกับปัญหาเหล่านั้น

                         -    เพื่อรวบรวมข้อมูลต่างๆ มาใช้ในการประเมินผลงานแนะแนวและเพื่อพิจารณาปรับปรุงหลักสูตรของโรงเรียน โดยยึดประสบการณ์ของศิษย์เก่าเป็นแนวทาง

                         -    เพื่อตรวจสอบดูว่านักเรียนเก่าของโรงเรียนมีความพร้อมในการศึกษาต่อหรือประกอยอาชีพต่างๆ ได้มากน้อยเพียงใด

                         -     ติดต่อกับนักเรียนที่ออกจากโรงเรียนไปแล้วสำหรับการให้ความช่วยเหลือต่อไป

                         -    เพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างโรงงเรียน นักเรียน และชุมชน

                         -    เพื่อรวบรวมข้อสนเทศเกี่ยวกับโอกาสในอาชีพต่างๆ ที่จะเป็นประโยชน์แก่นักเรียนปัจจุบัน

                         -    เพื่อฟังความคิดเห็นของนักเรียนเก่า สำหรับนำมาปรับปรุงโครงการต่างๆของโรงเรียนให้สนองความต้องการของนักเรียนให้ได้มากที่สุด

                         -    เพื่อจัดบริการให้คำปรึกษาแก่นักเรียนเก่าของโรงเรียนอันเป็นบริการต่อเนื่อง

                         -    เพื่อเก็บข้อมูลเชิงความคิดเห็นและข้อเสนอแนะที่มีประโยชน์ต่อการจัดระบบและวิธีการให้บริการแนะแนว

                         -     เพื่อเก็บข้อมูลใหม่ๆเกี่ยวกับ งานอาชีพ ปัญหาทางสังคม สภาพชีวิตความเป็นอยู่ที่นักเรียนได้พบในโลกภายนอก เพื่อหาวิธีการแนะแนวที่จะป้องกันปัญหาและอุปสรรคที่จะเกิดขึ้น ตลอดจนส่งเสริมนักเรียนให้มีความสามารถในการปรับตัวได้อย่างดีในการเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ในสังคม

                   3.   หลักการของการจัดโครงการเพื่อติดตามผล

                         -    จัดตั้งคณะกรรมการซึ่งประกอบด้วย ครู ครูแนะแนว นักเรียนปัจจุบัน และนักเรียนเก่า เพื่อช่วยพิจารณาจุดมุ่งหมาย เป้าหมายและวิธีการดำเนินงานในการติดตามผล

                         -    กำหนดขอบข่ายของงานการติดตามผล และดำเนินการโดยความร่วมมือของหลายๆ ฝ่าย

                         -    ติดต่อกับแหล่งต่างๆ ที่จะให้ความช่วยเหลือและให้ข้อมูลข่าวสารได้ เช่น บริษัท โรงงานอุตสาหกรรม หน่วยงานราชการและเอกชน ซึ่งนักเรียนได้เข้าทำงานอยู่

                         -    อธิบายโครงการการติดตามผลแก่นักเรียนปัจจุบัน เพื่อจะได้ความคิดเห็นและขอความช่วยเหลือ ทั้งในขณะปัจจุบันและเมื่อออกจากโรงเรียนไปแล้ว

                         -    กำหนดวิธีการต่างๆที่ใช้ในการติดตามผล - ขอความร่วมมือจากหน่วยงานต่างๆ ที่อาจจะให้ความช่วยเหลือแก่โรงเรียนในการดำเนินงานติดตามผล

                   4. นักเรียนที่โรงเรียนควรติดตามผลนักเรียนที่โรงเรียนควรติดตามผล ได้แก่

                         -    นักเรียนที่สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียน

                         -   นักเรียนที่ต้องออกจากโรงเรียนกลางคัน - นักเรียนปัจจุบันซึ่งได้รับการแนะแนวไปแล้ว การติดตามผลนักเรียนที่สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียน

                         -    เพื่อเป็นข้อมูลในการปรับปรุงหลักสูตร เช่น วิชาใดมีประโยชน์ในศึกษาต่อหรือการประกอบอาชีพ และวิชาใดควรปรับปรุงการสอนของเนื้อหาวิชา

                         -    เพื่อเป็นการให้บริการนักเรียนที่ออกจากโรรงเรียนไปแล้วเป้นบริการต่อเนื่อง การติดตามผลนักเรียนที่จบจากโรงเรียนเป็นปีแรกเพราะระยะนี้นักเรียนอาจมีปัญหาในการศึกษาต่อ การประกอบอาชีพ การปรับตัว เป็นต้น การติดตามผลนักเรียนที่ต้องออกจากโรงเรียนกลางคัน

                         -    เพื่อเป็นการให้บริการนักเรียนที่ออกจากโรรงเรียนไปแล้วเป็นบิการต่อเนื่อง เพราะนักเรียนอาจมีปัญหาในการศึกษาต่อ การประกอบอาชีพและการปรับตัว

                         -    เพื่อเป็นการพิจารณาสาเหตุของนักเรียนที่อออกจากโรงเรียนกลางคัน โดยยังไม่สำเร็จการศึกษา การติดตามผลนักเรียนปัจจุบันที่ได้รับการแนะแนวไปแล้ว ส่วนใหญ่ของการติดตามผลนักเรียนประเภทนี้ ได้แก่ นักเรียนปัจจุบันซึ่งกำลังศึกษาอยู่ในโรงเรียน การติดตามผลมีดังนี้

                                -    เพื่อการตรวจสอบโดยวิธีการและเทคนิคต่างๆ เพื่อติดตามผลดูว่านักเรียนได้นำวิธีการต่างๆที่ได้รับการแนะแนวไปปฏิบัติ หรือไม่อย่างไร

                                -    เพื่อการพิจารณาผลที่นักเรียนได้กระทำไปแล้วเป็นไปตามเป้าหมายของการแนะแนวและการให้คำปรึกษาหรือไม่

                                -    เพื่อการช่วยเหลือบริการให้คำปรึกษาแนะแนวได้เป็นไปอย่างถูกต้องและได้ผลดียิ่งขึ้น

                                -    เพื่อเป็นการจัดบริการให้คำปรึกษาและแนะแนวที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาการทางกาย และวุฒิภาวะของนักเรียนต่อเนื่องกัน

                                -    เพื่อพิจารณาผลและประสิทธิภาพของหลักสูตร วิธีสอน และกิจกรรมต่างๆในโรงเรียน

                                -    เพื่อพิจารณาปรับปรุงหลักสูตร วิธีสอน และงานแนะแนวของโรงเรียนให้มีคุณค่ายิ่งขึ้นต่อพัฒนาการของนักเรียน

                   5.   วิธีการติดตามผล

                         -    การสัมภาษณ์นักเรียนเอง หรือบุคคลที่เกี่ยวข้อง เช่น บิดา มารดา ญาติ เพื่อน

                         -    การใช้แบบสอบถาม หรือแบบสำรวจ

                         -    การพูดและการอภิปรายของนักเรียนเก่า

                         -    การสังเกตพฤติกรรมอย่างใกล้ชิดเกี่ยวกับนักเรียนที่ต้องการติดตามผล

                         -    การใช้การติดต่อทางโทรศัพท์

                         -    การใช้การติดต่อทางจดหมาย

ในบรรดาวิธีการติดตามผลดังกล่าวมานี้ มีผู้นิยมใช้อยู่ 2 วิธี คือ

                   -    การสัมภาษณ์

                   -    การใช้แบบสอบถาม

                   การสัมภาษณ์เพื่อติดตามผลนักเรียนนั้นเหมาะสมที่จะใช้ติดตามนักเรียนที่กำลังอยู่ในโรงเรียนเท่านั้น เพราะเมื่อนักเรียนสำเร็จการศึกษาไปแล้วต่างแยกย้ายกันไปศึกษาต่อ หรือประกอบอาชีพในที่ต่างๆกัน จึงเป็นการยากที่จะให้การสัมภาษณ์ และการสัมภาษณ์นั้นต้องใช้เวลามาก จึงไม่มีผู้นิยมใช้การสัมภาษณ์ในการติดตามผลมากนัก การใช้แบบสอบถามเพื่อติดตามผลนักเรียน เป็นวิธีที่เหมาะสมสำหรับติดตามผล ทั้งนักเรียนที่กำลังเรียนอยู่ และที่สำเร็จการศึกษาไปแล้ว วิธีนี้เป็นการประหยัดเงินและเวลามาก
ข้อมูลต่างๆที่ได้จากการติดตามผลจะต้องนำมาวิเคราะห์ และการวิเคราะห์ข้อมูลมีหลายวิธีซึ่งอาจจะใช้สถิติขั้นพื้นฐาน เช่น การคำนวณหาค่าร้อยละ เพื่อช่วยให้ทางสถาบันการศึกษาได้พิจารณาว่ามีปัญหาอะไรบ้าง แล้วนำมาปรับปรุงแก้ไขในการวางแผนการศึกษาและการจัดบริการแนะแนวของสถานศึกษาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นต่อไป